Obecni członkowie i ich rola
Trzeba uczciwie powiedzieć, że dzisiaj do Unii Europejskiej należą prawie wszystkie najistotniejsze kraje tzw. Zachodu (z Europy rzecz jasna). Brakuje jedynie Zjednoczonego Królestwa, czyli Wielkiej Brytanii, która po kilkuletnim procesie zdecydowała się wystąpić ze struktur instytucji w ramach tzw. Brexitu. Nie ma też Szwajcarii, która słynie ze swojej prawnej neutralności, oraz Norwegii, która ceni sobie swoją lewicowo-skandynawską niezależność. W UE nie ma poza tym wielu krajów bałkańskich czy wschodnioeuropejskich, jak Ukraina, ale także leżącej na kontynentalnym pograniczu Turcji, która odgrywa znaczącą rolę na arenie międzynarodowej, szczególnie w swojej części świata.Państwa członkowskie UE mogą korzystać z wielu praw i przywilejów wiążących się z tymże członkostwem, ale jednocześnie muszą spełniać szereg określonych warunków prawnych, stosować się do odpowiednich traktatów, które wielokrotnie w hierarchii aktów prawnych są wyżej niż ustawy krajowe (co często budzi sprzeciw eurosceptyków). UE to specyficzny twór, łączący cechy zarówno organizacji międzynarodowej, jak i państwa federalnego (szeroko zdecentralizowanego). Niektórzy politolodzy nadal kłócą się, czym w ogóle jest Unia Europejska. Charakter samej UE obejmuje takie obszary i inicjatywy jak:
- wspólna polityka zagraniczna, bezpieczeństwa i obrony,
- zacieśnianie współpracy gospodarczej, m.in. poprzez likwidowanie barier w handlu między członkami,
- wzmacnianie UE jako jednego głosu przemawiającego na globalnej arenie międzynarodowej,
- stworzenie "obywatela europejskiego", czującego przynależność do jednej wspólnoty, zapewniając jednolite normy prawne i pełną swobodę przepływu ludności w obrębie UE,
- rozwijanie wolności i sprawiedliwości, m.in. poprzez stałą poprawę poziomu życia uboższych państw członkowskich UE,
- ogólne polepszenie standardu życia
Kto należy do Unii Europejskiej
Obecnie w ramach Unii Europejskiej można wymienić 27 państw członkowskich. Liczba ta zmniejszyła się o jeden kraj, kiedy w 2020 roku na Brexit zdecydowało się Zjednoczone Królestwo, potocznie nazywane Wielką Brytanią. Obecnie więc lista państw członkowskich prezentuje się następująco:
- Od 1957: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, RFN (od 1990 roku jako Zjednoczone Niemcy), Włochy
- Od 1973: Dania, Irlandia
- Od 1981: Grecja
- Od 1986: Hiszpania, Portugalia
- Od 1995: Austria, Finlandia, Szwecja
- Od 2004: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry
- Od 2007: Bułgaria, Rumunia
- Od 2013: Chorwacja
Jakie są zobowiązania krajów członkowskich
Państwa członkowskie nie korzystają tylko z praw i przywilejów, jakie gwarantują organy i instytucje Unii. Istnieją bowiem strefy licznych zobowiązań, do których trzeba się dostosować, co jest niezbędne, by nazywać się państwem członkowskim UE. Z uwagi na ogół założonych celów, można mówić o następujących obowiązkach:
- należy przestrzegać traktaty unijne oraz prawo UE. Akty prawne Unii należy wprowadzać w realia swojego państwa poprzez wdrożenie adekwatnych dyrektyw,
- należy wyznawać podobne wartości, co w kontekście UE oznacza: poszanowanie godności człowieka, wolności, demokracji, równości oraz państwa prawa,
- należy stosować się do werdyktów organów Unii, np. w związku z postępowaniami o naruszenie zobowiązań przez Komisję Europejską,
- państwa członkowskie są zobowiązane udzielać pomocy każdemu członkowi, który padnie ofiarą napaści zbrojnej,
- państwa członkowskie UE muszą brać udział w tworzeniu budżetu UE, ale jednocześnie udzielać pożyczek tym członkom, którzy tego potrzebują,
- członkowie UE muszą dbać o wzajemną solidarność i realizację celów UE.
Proces rozszerzania Unii Europejskiej
Jak pokazała wcześniej wymieniona lista państw członkowskich, ich liczba zmieniała się na przestrzeni lat i dekad. Każda wypisana tam data oznacza wyraźny kierunek, stronę, w którą zdecydował się iść dany kraj, postanawiając dołączyć do UE. Jest więc jak najbardziej możliwe wejście w skład UE, ale aby do tego doszło, muszą zostać spełnione określone warunki.Kluczowe aspekty są związane z tym, że potencjalne państwo członkowskie musi być krajem niezależnym, wolnym, niepodległym, suwerennym oraz demokratycznym – no i musi leżeć w Europie. Musi przestrzegać prawa międzynarodowego, mieć rozwiniętą gospodarkę rynkową, która jest zdolna konkurować z innymi na jednolitym, wspólnym rynku wewnętrznym, który cechuje Unię. Te niezbędne wymogi zostały spisane przez 12 (ówczesnych) członków UE w trakcie szczytu Rady Europejskiej w 1993 roku w Kopenhadze, przyjmując zarazem nazwę kryteriów kopenhaskich. Kraje, które wprowadziły te warunki, to: Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Włochy, Dania, Irlandia, Grecja, Hiszpania oraz Portugalia i Zjednoczone Królestwo.
Dwa lata później – w Madrycie – Rada Europejska zadecydowała, że członkowie muszą w pełni akceptować i respektować tzw. acquis communautaire, czyli prawny dorobek Wspólnot Europejskich i UE, w którego skład wchodzą głównie: wszystkie traktaty założycielskie i akcesyjne, ale również umowy międzynarodowe, które je zmieniają, akty prawne wydawane przez organy UE czy orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości. Państwa członkowskie muszą również posiadać sprawnie działające sądownictwo, które będzie potrafiło wprowadzać i egzekwować akty prawne unijne, a także wspólnotowe. Rzecz jasna po wejściu w struktury UE każde państwo członkowskie jest zobowiązane przeprowadzać wybory do europarlamentu.
Jakie kraje kandydują do Unii
Istnieje więcej niż prawdopodobieństwo, że z biegiem lat kolejne kraje będą wchodzić w skład Unii Europejskiej. Lista członków jest całkiem okazała i dość łatwa do przewidzenia. Za oficjalnych kandydatów uchodzą Albania, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Macedonia Północna i Serbia, które biorą udział w tzw. procesie stabilizacji i stowarzyszenia. W ramach tego procesu dochodzi do zawarcia Układu Stowarzyszeniowego, który ustanawia – jak to się określa – jasne ramy prowadzenia obustronnych stosunków.Poza tym jako potencjalnych kandydatów, którzy zaczęli podejmować jakiekolwiek działania w sprawie dołączenia do UE, wymienia się Gruzję, Mołdawię, Turcję oraz Ukrainę. Co ciekawe, najwcześniej rozmowy w sprawie negocjacji o stowarzyszeniu podjęli Turcy, bo już w 1959 roku! Najpóźniej zaczęli Gruzini, w lipcu 2010 roku.
Komentarze (0)